Mục lục
Hôm nay kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 – 10/10/2024). Tôi không sinh ra và lớn lên ở Hà Nội, nhưng cũng đã gắn bó với mảnh đất Thủ đô đủ lâu để cảm nhận nơi đây là nhà. Thời ấu thơ, tôi biết đến Hà Nội qua các trang sách hay qua các phương tiện truyền thông như báo đài, tivi. Tôi yêu những cuốn sách về Hà Nội, yêu những phố phường cổ kính, thanh lịch và hào hoa.
Hà Nội băm sáu phố phường – Thạch Lam

Hà Nội băm sáu phố phường của Thạch Lam có lẽ là một tượng đài trong các cuốn sách về Hà Nội. Ngày đi học, tôi được bố mua tặng quyển này, sau vài lần chuyển nhà đã bị thất lạc đâu đó. Có lẽ, đây là tác phẩm đã định hình hình dung và cảm nhận về Hà Nội trong tôi.
Hà Nội là nơi Thạch Lam (1910–1932) sinh ra và cũng là nơi nhà văn rời cõi đời. Vì vậy, thật dễ hiểu khi văn chương của ông gắn bó sâu sắc và đượm khí chất của mảnh đất kinh kỳ này.
Với tập bút ký Hà Nội băm sáu phố phường, Thạch Lam như đưa bước chân của chúng ta trở về về những con phố cổ, khám phá các thức quà đậm đậm chất Thăng Long – Hà Nội xưa. Nếu ẩm thực là nét tinh hoa của đất Hà thành, thì tác phẩm này của nhà văn cũng là viên ngọc quý trong những cuốn sách về Hà Nội.
Hà Nội còn một chút này – Nguyễn Ngọc Tiến

Là một nhà văn đam mê nghiên cứu về Hà Nội, Nguyễn Ngọc Tiến đã tìm hiểu từ các cuốn sách cũ hay nguồn sử liệu khác nhau để chắt lọc những câu chuyện nho nhỏ nhưng ít người tỏ ngọn ngành về thủ đô. Chẳng hạn như tên Kẻ Chợ có từ bao giờ, vì sao nước Hồ Gươm lại xanh? Tác phẩm Hà Nội còn một chút này được hình thành với những góc nhìn độc đáo như thế.
Cuốn sách không chỉ mang đến lời giải đáp cho những câu hỏi thú vị về Hà Nội, mà còn nhắc nhớ đến những thói quen hay câu nói đặc trưng của người dân nơi đây qua nhiều thời kỳ, khiến độc giả thêm yêu mến và gắn bó với mảnh đất thủ đô.
Thương nhớ mười hai – Vũ Bằng

Tùy bút Thương nhớ mười hai là một cuốn sách về Hà Nội đong đầy nỗi nhớ của nhà văn Vũ Bằng dành cho người vợ ở miền Bắc trong thời gian ông sống tại Sài Gòn. Tác phẩm được hoàn thành sau mười một năm, từ 1960 đến 1971.
Ngoại trừ phần đầu tiên “Tự ngôn” và phần cuối về Tết, những nét đặc trưng của 12 tháng trong năm của Hà Nội được mô tả đượm chất thơ ở mười hai phần còn lại trong Thương nhớ mười hai.
Đó là vầng trăng non rét ngọt vào tháng Giêng, nhót, mận, rượu nếp và lá móng của tháng Năm cho đến gió bấc mưa phùn của tháng Mười. Qua từng trang sách, Vũ Bằng thể hiện lòng nhớ nhung và tình yêu thương sâu sắc đối dành cho Hà Nội – quê nhà của mình. Cuốn sách cũng như một lời tri ân với những ký ức tươi đẹp của thời gian đã qua.
Phố phường Hà Nội xưa – Hoàng Đạo Thúy

Phố phường Hà Nội xưa của Hoàng Đạo Thúy (1900–1994) đưa người đọc ngược dòng thời gian để khám phá vẻ đẹp của phố phường Hà thành từ thuở vua Lý Thái Tổ dời đô đến thời kỳ hiện đại.
Qua những câu chuyện sinh động, cuốn sách về Hà Nội này tái hiện không chỉ cảnh sắc mà còn văn hóa và sự phát triển của các ngành nghề thủ công nổi tiếng của thủ đô. Đó là phố Hàng Nón với đủ loại nón như và phố Hàng Bạc với những món đồ bạc tinh xảo.
Bằng lối viết mộc mạc nhưng cuốn hút, Hoàng Đạo Thúy mang đến một bức tranh sống động về lịch sử và đời sống của Hà Nội xưa, giúp người đọc cảm nhận sâu sắc hơn về những con phố thân quen qua bao biến cố thăng trầm.
Chuyện cũ Hà Nội – Tô Hoài

Chuyện cũ Hà Nội của nhà văn Tô Hoài là một tập ký sự lịch sử gồm 114 câu chuyện, giống như những “mảnh ghép đời thường” của vùng đất Hà thành thời Pháp thuộc. Các câu chuyện trải rộng từ nội ô đến ngoại ô, mang đến chân dung của những con người, những khung cảnh, và cả những tâm sự về Hà Nội xưa cũ.
Nếu đã từng đọc về tiếng rao đêm trong văn chương của Thạch Lam, độc giả sẽ tìm thấy những âm thanh khác, những hồi ức khác qua quan sát sắc sảo và ngòi bút hóm hỉnh đậm đà của Tô Hoài trong cuốn sách này. Các câu chuyện khác về Hà Nội cũng thế, đọc Chuyện cũ Hà Nội để tìm hiểu và chiêm nghiệm một bóng dáng khác của thủ đô thuở trước.
Đi ngang Hà Nội & Đi dọc Hà Nội – Nguyễn Ngọc Tiến

Đi ngang Hà Nội và Đi dọc Hà Nội của Nguyễn Ngọc Tiến là hai khảo cứu đặc sắc đưa người đọc khám phá Thủ đô qua những góc nhìn mới lạ và sâu sắc qua bước chân của “người đi bộ”.
Đi ngang Hà Nội tập trung vào những câu chuyện nhỏ nhưng giàu ý nghĩa quanh các con đường, địa danh thân thuộc và lối sống bình dị. Ngược lại, Đi dọc Hà Nội len lỏi sâu vào những ngõ ngách, hẻm nhỏ, khám phá nét phức tạp trong đời sống đô thị và văn hóa Hà thành.
Bằng lối kể gần gũi, giàu tư liệu lịch sử và chiều sâu khảo cứu, Nguyễn Ngọc Tiến đã tái hiện một Hà Nội vừa chân thực, vừa đậm chất hoài niệm. Độc giả không chỉ cảm nhận được nhịp sống sôi động, đôi lúc hối hả của Thủ đô mà còn lắng nghe những âm vang của quá khứ qua từng trang sách.
Hai tác phẩm không chỉ cung cấp thông tin quý giá về lịch sử, văn hóa và đời sống Hà Nội, mà còn là tiếng lòng của tác giả trước những trăn trở về sự phát triển nhanh chóng của thành phố, nơi mà những giá trị truyền thống đang dần bị mai một.
Sách về Hà Nội: Chuyện chung & chuyện riêng
Hà Nội là của chung mọi người, nhưng mỗi người lại có một Hà Nội rất riêng. Chính vì vậy, những cuốn sách về Hà Nội dù cùng viết một câu chuyện quen thuộc bởi cái chung đó, chúng ta vẫn cảm nhận được tinh thần và tình cảm riêng của từng cá nhân. Có lẽ chính sự đa dạng trong góc nhìn và cảm xúc đã làm cho những cuốn sách về Hà Nội trở nên phong phú và đầy sức hút.